مدرس و مشاور ارتباطات

بخش اول

تا همین چند سال پیش واژه “ دیجیتال مارکتینگ ” یک واژه کاملا غریبی بود که خیلی از افراد مفهوم آن را نمی‌دانستند، اما امروز هزاران جستجو در ماه برای این عبارت نشان میدهد که این واژه دیگر از غریبی درآمده و افراد اهمیت این حوزه را درک کرده اند.

امروز دیگر افراد به اینترنت صرفا بعنوان یک ابزار برای سرگرمی‌و گذران اوقات نگاه نمی‌کنند بلکه به خوبی میدانند فضایی که روزانه بیش از 50 میلیون ایرانی در آن فضا گشت و گذار میکنند فرصتی نیست که به راحتی از آن غافل شد و به فکر کسب درآمد از آن نبود. این دیدگاه باعث شده است در چند سال اخیر دیجیتال مارکتینگ رشد فزاینده‌‌‌ای در ایران داشته باشد و اگر خوب دقت کنید میبیند که در طی چند سال گذشته چه استارت آپ‌های غول پیکری در ایران بوجود آمده اند.

امروز دیگر ب یلبوردهای شهری مانند گذشته به تبلیغ بانک‌ها و کارخانه‌ها و کمپانی‌های اتومبیل سازی نمی‌پردازند و جای آن را شرکت‌های میلیاردی اینترنتی گرفته است.

در این یادداشت میخواهیم به این موضوع بپردازیم که دیجیتال مارکتینگ چیست و با معرفی قدمهای راهبردی به شما بیاموزیم که چگونه در این حوزه فعالیت خود را شروع کنید و بتوانید به کسب درآمد بپردازید.

دیجیتال مارکتینگ چیست؟

شاید اگر چند مقاله در این زمینه خوانده باشید عبارت “ بازاریابی آنلاین ”را بعنوان دیجیتال مارکتینگ شنیده اند. ولی من فکر میکنم صرف عبارت “بازاریابی آنلاین” نمی‌تواند گستردگی این حوزه را نمایش دهد و گاه فکر میکنم حتی میتوان در برخی مواقع از عبارت “بازارسازی آنلاین” نیز برای آن استفاده کرد.

در یک تعریف عمومی‌میتوان گفت دیجیتال مارکتینگ شامل مجموعه همه ابزارها و فعالیت‌هایی است که برای بازاریابی محصولات و خدمات در بستر دیجیتال (وب، اینترنت، موبایل یا سایر ابزارهای دیجیتال) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اما از آنجایی که همچنان معتقدم اینگونه تعریف‌ها نمی‌تواند واقعیت و گستردگی این حوزه را نشان دهد به این فکر کردم، به جای اینکه بتوان تعریف مستقیمی‌برای آن ارائه کرد، بهتر است همه‌ی آن تکنیک‌ها و ابزارهایی را بشناسیم که زیر عنوان دیجیتال مارکتینگ قرار می‌گیرند.

پس در این یادداشت سعی شده است به موضوع آموزش دیجیتال مارکتینگ در طی 11 گام عملی بپردازم. قطعا هر کدام از این گام‌ها نیاز به آموزش‌های بسیار مفصل و تخصصی تر دارند ولی سعی شده نکاتی که در هر گام بسیار مهم و کلیدی هستند را ارائه نماییم.

در این مقاله با گامهای زیر روبرو خواهید شد.

گام 1 – استراتژی کسب و کار اینترنتی

شاید این گام صرفا بعنوان یکی از گامهای دیجیتال مارکتینگ نباشد و به اقدامات قبل از دیجیتال مارکتینگ مربوط شود، اما همچنان اهمیت دارد و فعالیت‌های بازاریابی شما را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. موضوعی که مطرح میشود این است که شما از چه استراتژی برای کسب درآمد اینترنتی می‌خواهید استفاده نمایید.

برای کسب درآمد اینترنتی میتوان 4 استراتژی کلی را مطرح کرد تمامی‌استراتژی‌ها میتوانند در یک سایت و یا یک اپلیکیشن موبایلی اجرا گردند:

1- فروش:

استراتژی فروش پر استفاده ترین پلتفرم کسب درآمد از اینترنت است. درواقع شما هر کالای فیزیکی یا مجازی را که میتوانید در اینترنت به فروش برسانید و از آن کسب درآمد نمایید. تمامی‌فروشگاههای اینترنتی در این دسته قرار میگیرند و همچنین فروشگاههای فایل و محصولات مجازی و همچنین سایتهای فروش شارژ و … نیز در این دسته قرار میگیرند.

2- خدمات

این مورد نیز امروز بخش بزرگی از پلتفرم‌های کسب درآمد اینترنتی را تشکیل میدهد. تمام سایتهایی که به گونه‌‌‌ای خدماتی برای کاربران خود ارائه میکنند مانند شرکتهای طراحی سایت و سئو، شرکتهای ارائه مشاوره، شرکتهای‌هاستینگ و … در این دسته قرار میگیرند.

3- جذب تبلیغات

این مورد مرتبط با سایتهایی است که مخاطبان زیادی دارند و از این قدرت استفاده میکنند تا از طریق جذب تبلیغاتِ شرکتها و سایتهای دیگر به کسب درآمد بپردازند. مثلا تمامی‌سایتهای تفریحی که از طریق جذب تبلیغات کسب درآمد میکنند در این دسته قرار میگیرند. البته برخی بر این باورند که سایتهای این دسته نیز باید در زیر دسته خدمات قرار بگیرند.

4- همکاری در فروش

در این روش که به افلیت مارکتینگ معروف است شما محصولات یا خدماتی از شرکتی انتخاب میکنید که امکان همکاری در فروش داشته باشد. سپس توسط بازاریابی سعی در فروش محصول یا خدمات آن شرکت می‌کنید و از هر فروش درصدی بعنوان پورسانت از طرف شرکت به شما پرداخت می‌شود. این روش خود یکی از روشهای مرسوم بویژه در کشورهای خارجی می‌باشد و سایتهایی هستند که ماهانه میلیونها دلار فقط از فروش محصولات سایر شرکتها سود میکنند. در ایران نیز شرکتهای متعددی این امکان را دارند که از مهمترین آنها میتوان به همکاری در فروش دیجی کالا اشاره کرد.

پس اولین کاری باید انجام گیرد مشخص کردن پلتفرم کسب درآمدی شماست. اگر فروشگاه فیزیکی دارید که کالایی میفروشید میتوانید کار فروش را شروع کنید. اگر تخصصی دارید و یا امکان ارائه خدماتی دارید میتوانید در زمینه خدمات دست به کار شوید و اگر فکر میکنید میتوانید سایت پر بازدیدی داشته باشید میتوانید از جذب تبلیغات استفاده نمایید. (البته روش سوم نیازمند زمان بیشتری است، چرا که شرکتها در سایتهایی تبلیغ میدهند که بازدیدهای بسیار بالایی داشته باشد و رسیدن به بازدید زمان بر است). و اگر فکر میکنید میتوانید برای محصولات سایر شرکتها بازاریاب خوبی باشید همکاری در فروش میتواند پلتفرم مناسبی برای شما باشد.

یافتن محصول یا خدمات

ممکن است شما در حال حاضر امکان ارائه هیچکدام از موارد فوق را نداشته باشید. در این صورت چکار میتوان کرد؟

در این حالت اولین قدم شما باید تلاش برای یافتن یک محصول باکیفیت باشد. و در این راه نیز اولین قدم شما در آموزش دیجیتال مارکتینگ باید تحقیق در جامعه و یافتن یک نیاز اساسی مردم باشد. در واقع خود این موضوع یک استراتژی است:

یافتن یک نیاز اساسی در مردم و تلاش برای رفع آن توسط یک محصول یا خدمت باکیفیت

از «هنری فورد» مالک کارخانه فورد پرسیدند: «اگر شما فردا صبح از خواب بیدار شوید و ببینید تمام ثروت خود را از دست داده اید و دیگر چیزی در بساط ندارید، چه می‌کنید؟»

پاسخ داد: «دوباره یکی از نیازهای اصلی مردم را شناسایی می‌کنم و با کار و کوشش، آن خدمت را با کیفیت و ارزان به مردم ارائه می‌دهم و مطمئن باشید بعد از پنج سال دوباره فورد امروز خواهم بود».

گام 2 – ایجاد سایت یا اپلیکیشن

پس از اینکه استراتژی کسب درآمد خود را مشخص کردید زمان لانچ کردن سایت شماست. البته شاید ایده شما بصورت سایت قابل اجرا نباشد و باید بر روی یک اپلیکیشن اجرا گردد.

اشتباهی که بسیاری از افراد در این زمینه مرتکب میشوند این است که از ابتدا به فکر هزینه کردن زیاد هستند. مثلا فکر میکنند اگر 10 میلیون تومان به یک شرکتی برای طراحی سایت بدهند تا سایت دلخواه آنها را طراحی کند خیلی زودتر موفق خواهند شد تا اینکه همان سایت را با هزینه کمتری و یا حتی رایگان اجرا کنند.

صرفا داشتن یک سایتی که میلیون‌ها تومان هزینه برداشته است دلیلی بر موفقیت نیست.

پیشنهاد میکنم بصورت پله‌‌‌ای کار خود را شروع کنید. یعنی در ابتدا سایت مورد نظر خود را با هزینه‌‌‌ای کم ایجاد کنید. حتی میتوانید بصورت رایگان از وردپرس استفاده کنید و فقط هزینه طراحی یک قالب حرفه‌‌‌ای را بپردازید. به جرات میتوانم بگویم 80 درصد ایده‌هایی که افراد دارند به راحتی با وردپرس قابل اجراست. اما زمانیکه کسب و کار شما به موفقیت‌های اولیه رسید و به دنبال پیشرفت بیشتر بودید در این زمان هزینه کردن بیشتر نیز برای توسعه سایت مشکلی ندارد.

حتی اگر ایده شما بصورت اپلیکیشن می‌باشد هم اکنون افزونه‌های اپلیکیشنی وجود دارد که دقیقا از روی سایتهای وردپرسی مدیریت میشوند و هزینه‌های پایین چند صد هزار تومانی دارند.

تنها در صورتیکه ایده شما بگونه‌‌‌ای است که نمی‌توان از این ابزارها کم هزینه استفاده کرد به سراغ طراحی‌هایی گران بروید.

بازاریابی و تبلیغات

در چند گام بعد به سراغ مباحث حرفه‌‌‌ای تر میرویم. در واقع حال فرض بر این است که شما استراتژی کسب و کار خود را پیدا کرده اید و همچنین سایت خود را نیز ایجاد کرده اید. اما داشتن یک سایت با ایده عالی ولی بدون بازدید مانند داشتن یک مغازه عالی ولی همیشه بسته است.

فروش، فروش، فروش

عبارت فوق یعنی “فروش، فروش، فروش” عبارتی است همین الان از کتاب “دیوانگان ثروت ساز” اثر “دارن‌هاردی” به ذهنم رسید. در واقع پس از داشتن محصول باکیفیت در دیجیتال مارکتینگ کار شما همیشه باید فروش باشد. به هیچ چیزی به غیر از افزایش فروش اهمیت ندهید (البته همواره رعایت اصول اخلاقی را در نظر داشته باشد) اما اگر فروش نداشته باشید هیچ کدام از فعالیتهای شما فایده‌‌‌ای ندارد و چه کسی میخواهد در آخر ماه هزینه اجاره دفتر را بپردازد؟

تمرکز ما در ادامه بر روی روشهای مختلف بازاریابی آنلاین خواهد بود.

گام 3 – سئو (بهینه سازی برای موتورهای جستجو)

امروز کلمه سئو برای افرادی که به حوزه کسب و کارهای اینترنتی علاقمند باشند کلمه غریبی نیست و همه اهمیت آن را میدانند. سئو در واقع اقداماتیست که شما میتوانید انجام دهید تا موتورهای جستجو (که مهمترین آن گوگل می‌باشد) در نتایج جستجوی مرتبط با کلمات کلیدی سایت شما را در نتایج برتر نشان دهد. درک این موضوع خیلی ساده است. شما یک فروشگاه آنلاین تی شرت دارید. فکر میکنید ماهانه چند هزار نفر عبارت “خرید تیشرت” یا عبارات مرتبط را جستجو میکنند؟ حال فکر میکنید اگر سایت شما در تمام جستجوها جلوی چشم این کاربران باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ طبیعی است که این موضوع میتواند صدها و شاید هزاران فروش را در ماه برای شما به همراه داشته باشد.

سئو بعنوان یکی از اساسی ترین فاکتورهای دیجیتال مارکتینگ قدمهای زیادی دارد و قطعا در یک پاراگرف حتی نمیتوان الفبای سئو را گفت اما از میان تمام فاکتورهای سئو به دو فاکتور زیر اهمیت زیادی بدهید.

1- تولید محتوا

تولید محتوا چیزی است که امروز میتواند سایت شما را در نگاه گوگل یک سایت فعال و مناسب برای جستجو کننده‌هاش نشان دهد. در این روش پیشنهاد میکنیم که به تولید محتوا صرفا به عنوان یک رفع مسئولیت نگاه نکنید و واقعا یکی از فعالیتهای اصلی آنلاین خود را تولید محتوا بدانید. هر چقدر بتوانید محتواهای عالی و باکیفیت تولید کنید هم در چشم گوگل و هم در چشم کاربران تبدیل به یک سایت باکیفیت خواهید شد که این موضوع میتواند مستقیما درآمد شما را به طرز چشمگیری افزایش دهد.

آینده بازاریابی دیجیتال محتوای ویدیویی است.

وقتی صحبت از تولید محتوا می‌کنیم همه به محتوای متنی فکر میکنند ولی باید در نظر داشته باشید که آینده بازاریابی دیجیتال محتوای ویدئویی است. بنابراین برای موفقیت در این حوزه حتما در کنار تولید محتوای متنی به محتوای ویدئوی نیز بپردازید.

2- لینک سازی و promote

از دید گوگل هرچقدر سایتهای باکیفیت و مرتبط دیگر به سایت شما لینک بدهند یعنی سایت شما ارزش معرفی به دیگران را دارد. در واقعیت هم همین است. هر چقدر افراد بیشتری کسب و کار شما را به دوستانشان پیشنهاد دهند یعنی شما در کارتان ماهر هستید. فلسفه اهمیت بک لینک نیز از همینجا آمده است. روشهای مختلفی برای دریافت لینک وجود دارد که قطعا طبیعی ترین آن این است که هیچ کاری انجام ندهید! در واقع حالت طبیعی این است که محتوای شما باید به قدری عالی باشد که افراد خود از روی علاقه به سایت شما لینک دهند! ولی خوب شاید شما هم مثل من خیلی طرفدار این روش نباشید. به هر حال بعضی اوقات باید خودمان دست به کار شویم و لینک سازی نیز یکی از این زمانهاست.

اهمیت سئو چیزی نیست که بتوان در یکی دو پاراگرفا نشان داد ولی من یک مقاله دیگر در باره آموزش سئو نوشته ام که میتوانید در آن نکات بیشتری در مورد آموزش سئو ببینید.

در این خصوص نظرات خودتان را حتما با ما درمیان بگذارید.

احمد باقری

مدرس و مشاور ارتباطات روابط عمومی‌و رسانه

شماره تماس : 09126944966